M.S. 79 yılında Vezüv Yanardağı’nın patlaması sırasında karbonlaşan ve açılmadan günümüze kadar gelen bu parşömenler, 1700’lerde keşfedilmişti. Ancak aşırı hassas yapıları nedeniyle, fiziksel olarak açılmaları mümkün olmadığından içlerindeki metinler okunamıyordu.
Parşömenleri açmadan okumak amacıyla başlatılan Vesuvius Challenge, Kentuckuy Üniversitesi’nden bilgisayar bilimci Brent Seales tarafından yönetiliyor ve Silikon Vadisi’nden fonlanıyor. Bu yarışma kapsamında yapay zeka ve makine öğrenimi kullanılarak metinleri çözme çalışmaları yürütülüyor.
Farritor, geliştirdiği makine öğrenimi algoritması ile parşömenden ilk kelimeyi çözmeyi başardı: “porphyras”, yani Yunanca “mor” kelimesi. Bu keşif, Farritor’a 40 bin dolarlık ödül kazandırdı ve bilim dünyasına 800 parşömenin geri kalanını çözme umudu verdi.
YAPAY ZEKA KULLANILDI
Yarışmaya katılan araştırmacılar, 3D X-ray taramalarını kullanarak parşömenlerin içindeki yazıları tespit etmeye çalıştı. Geleneksel yöntemlerle okunamayan karbonlaşmış metinler, yapay zeka destekli görüntü işleme teknikleri ile incelendi.
Farritor’un algoritması, metinlerin yüzeyindeki ince çatlakları (‘crackle’ desenleri) analiz ederek mürekkep izlerini belirledi ve ilk kelimenin ortaya çıkmasını sağladı.
BÜYÜK ÖDÜL 700 BİN DOLAR
Vesuvius Challenge devam ederken, 140 karakter uzunluğunda dört farklı metni ortaya çıkaran araştırmacılar için 700 bin dolarlık büyük ödül sunuluyor.
Uzmanlar, gelecekte ortaçağ el yazmaları, palimpsestler ve eski Mısır mumya kılıflarındaki metinleri de yapay zeka yardımıyla çözmeyi hedefliyor.
More Stories
Google Fotoğraflar, yıllardır sahip olması gereken bir özelliğe sonunda kavuşuyor!
AB uzay harcamalarının artırılmasını istiyor
Silikon Vadisi panikte… Çin ChatGPT DeepSeek hakkında bilmeniz gereken her şey